In questo articolo voglio spiegarvi come tradurre una versione di greco.
Come sapete in greco l’ordine delle parole non è importante come in italiano. Infatti in greco la funzione logica viene espressa grazie all’articolo e alla desinenza
Come tradurre una versione di greco:
Come tradurre allora? Semplice, imparare a ” costruire la frase” .
Vi mostro un esempio pratico: ho scelto una versione di greco di Apollodoro dal titolo:
L’inizio di un tremendo tributo
χρονιζομένου δὲ τοῦ πολέμου, μὴ δυνάμενος ἑλεῖν Ἀθήνας εὔχεται Διὶ παρ’ Ἀθηναίων λαβεῖν δίκας. γενομένου δὲ τῇ πόλει λιμοῦ τε καὶ λοιμοῦ, τὸ μὲν πρῶτον κατὰ λόγιον Ἀθηναῖοι παλαιὸν τὰς Ὑακίνθου κόρας, Ἀνθηίδα Αἰγληίδα Λυταίαν Ὀρθαίαν, ἐπὶ τὸν Γεραίστου τοῦ Κύκλωπος τάφον κατέσφαξαν· τούτων δὲ ὁ πατὴρ Ὑάκινθος ἐλθὼν ἐκ Λακεδαίμονες Ἀθήνας κατῴκει. ὡς δὲ οὐδὲν ὄφελος ἦν τοῦτο, ἐχρῶντο περὶ ἀπαλλαγῆς. ὁ δὲ θεὸς ἀνεῖλεν αὐτοῖς Μίνωι διδόναι δίκας ἃς ἂν αὐτὸς αἱροῖτο. πέμψαντες οὖν πρὸς Μίνωα ἐπέτρεπον αἰτεῖν δίκας. Μίνως δὲ ἐκέλευσεν αὐτοῖς κόρους ἑπτὰ καὶ κόρας τὰς ἴσας χωρὶς ὅπλων πέμπειν τῷ Μινωταύρῳ βοράν.ἦν δὲ οὗτος ἐν λαβυρίνθῳ καθειργμένος, ἐν ᾧ τὸν εἰσελθόντα ἀδύνατον ἦν ἐξιέναι πολυπλόκοις γὰρ καμπαῖς τὴν ἀγνοουμένην ἔξοδον ἀπ έκλειε.κατεσκευάκει δὲ αὐτὸν Δαίδαλος ὁ Εὐπαλάμου παῖς τοῦ Μητίονος καὶ Ἀλκίππης. ἦν γὰρ ἀρχιτέκτων ἄριστος καὶ πρῶτος ἀγαλμάτων εὑρετής. οὗτος ἐξ Ἀθηνῶν ἔφυγεν, ἀπὸ τῆς ἀκροπόλεως βαλὼν τὸν τῆς ἀδελφῆς [Πέρδικος] υἱὸν Τάλω, μαθητὴν ὄντα, δείσας μὴ διὰ τὴν εὐφυΐαν αὐτὸν ὑπερβάλῃ· σιαγόνα γὰρ ὄφεως εὑρὼν ξύλον λεπτὸν ἔπρισε. φωραθέντος δὲ τοῦ νεκροῦ κριθεὶς ἐν Ἀρείῳ πάγῳ καὶ καταδικασθεὶς πρὸς Μίνωα ἔφυγε. [κἀκεῖ Πασιφάης ἐρασθείσης τοῦ Ποσειδῶνος ταύρου συνήργησε τεχνησάμενος ξυλίνην βοῦν, καὶ τὸν λαβύρινθον κατεσκεύασεν, εἰς ὃν κατὰ ἔτος Ἀθηναῖοι κόρους ἑπτὰ καὶ κόρας τὰς ἴσας τῷ Μινωταύρῳ βορὰν ἔπεμπον.]
Costruzione, Traduzione e Analisi
Δὲ τοῦ πολέμου χρονιζομένου1, μὴ δυνάμενος
Poiché la guerra si protraeva, (Minosse) non potendo
ἑλειν2 Αθήνας, εὔχεται3 Διὶ λαβεῖν4 δίκας παῤ Αθηναίων.
impadronirsi di Atene, pregò Zeus di dargli vendetta sugli Ateniesi.
δὲ τῇ πόλει γενομένου5 λιμοῦ τε καὶ λοιμοῦ,
quindi dal momento che la città fu devastata da carestia e da una pestilenza
μὲν πρῶτον Ἀθηναῖοι τὸ κατὰ παλαιὸν λόγιον κατέσφαξαν
per prima cosa gli Ateniesi, secondo un antico oracolo, sgozzarono
ἑπὶ τὸν τάφον τοῦ Κύκλωπος Γεραίστου τὰς κόρας Ὑακίνθου,
sulla tomba del Ciclope Geresto le figlie di Giacinto,
Ἀνθηίδα, Αἰγληίδα, Λυταίαν, Ὀρταίαν · δὲ ὁ πατὴρ τούτων, Ὑάκινθος,
Anteide, Egleide, Litea e Ortea; il padre di costoro, Giacinto,
ἐλθὼν ἐκ Λακεδαίμονος κατῴκει Ἀθήνας.
poiché era venuto da Sparta si era stabilito in Atene.
Ὡς δὲ τοῦτο οὐδεν ὄφελος ἦν, ἐχρῶντο
Ma ciò non servì a niente, (allora) chiesero un altro oracolo
περὶ ἀπαλλαγῆς. ὁ δὲ θεὸς ἀνεῖλεν αὐτοῖς
(per sapere come avere) scampo. Il dio ordinò loro
διδόναι ἃς δίκας Μίνωι ἂν αὐτὸς αἱροῖτο.
di pagare il loro debito a Minosse (come) questi avesse imposto.
- χρονιζομένου = Participio medio passivo presente maschile singolare genitivo da χρονίζω – impf. ἐχρόνιζον ft. χρονίσω, att. χρονιῶ aor. ἐχρόνισα pf. κεχρόνικα, m. p. κεχρόνισμαι, aor. p. ἐχρονίσθην .Genitivo assoluto con valore causale.
- ἑλεῖν = Infinito aoristo da αἱρέω, contr., impf. ᾕρουν, m. p. ᾑρούμην ft. αἱρήσω e -ελῶ, aor 2 εἷλον, m. εἱλόμην aor 1 poster. ᾕρησα, m. ᾑρησάμην e εἷλα, m. εἱλάμην pf. ᾕρηκα, m. p. ᾕρημαι aor. p. ᾑρέθην.
- εὔχεται = Presente indicativo medio terza persona singolare da εὔχομαι, impf. εὐχόμην, ft. εὔξομαι, aor. εὐξάμην, pf. ηὖγμαι, aor. p. pt. εὐχθείς.
- λαβεῖν = Infinito aoristo da λαμβάνω, impf. ἐλάμβανον, m. p. ἐλαμβανόμην, ft. m. λήψομαι, poster. λήμψομαι ‖ aor 2 ἔλᾰβον, pf. εἴληφα, m. p. εἴλημμαι, aor. p. ἐλήφθην. Διὶè dativo singolare maschile retto da εὔχεται di Ζεύς, Διός- decl. Ζεύς, Διός, Διί o Δί, Δία o Δί᾽, Ζεῦ.
- γενομένου = Participio aoristo genitivo maschile singolare da γίγνομαι e γίνομαι, impf. ἐγι(γ)νόμην ‖ ft. γενήσομαι, aor 2 ἐγενόμην, pf. γέγονα, m. γεγένημαι (sign. m.), aor. p. ἐγενήθην .
Questa è la prima parte della versione di greco di Apollodoro. Nella versione è presente qualche costrutto che andrebbe spiegato a voce.
Se vi occorre la seconda parte della versione di greco con costruzione e analisi e vi interessa come continuare a tradurre la versione di greco ” L’inizio di un tremendo tributo ” di Apollodoro, contattatemi su Skype: prof. Giovanni Tanese.